samxreT oseTis respublikis parlamentis mimarTva ruseTis federaciis federaluri krebis saxelmwifo saTaTbiros

samxreT oseTis irgvliv am bolo dReebSi ganviTarda movlenebi, rac SeiaraRebuli konfliqtis axali keris gaCenis safrTxes qmnis. qarTuli xelmZRvaneloba, axorcielebs ra saSiS politikur provokaciebs, zrdis daZabulobas da mis moqmedebas SeiZleba mohyves gauTvaliswinebeli Sedegebi.

samxreT oseTis respublikis sazRvrebTan samxedro formirebebisa da mZime teqnikis gadasrola kontrabandis winaaRmdeg brZolis gamogonili sababiT, am fonze “mSvidobiani, humanitaruli aqciebis” Catarebis cdebi da saqarTvelos umaRlesi xelmZRvanelobis rig warmomadgenelTa gamonaTqvamebi samxreT oseTis misamarTiT sxva araferia, Tu ara samxreT oseTze politikuri, samxedro da ekonomikuri dawolis formebi, mowesrigebis msvlelobaSi miRweuli SeTanxmebebis darRveva, da upirispirdeba qarTuli xelmZRvanelobis mtkicebas mSvidobiani gziT mowesigebisadmi erTgulebis Sesaxeb.

samxreT oseTi araerTxel gamxdara agresiis obieqti saqarTvelos mxridan. samxreT oseTis xalxis sruli ganadgurebis aSkara mcdeloba moewyo 1989-92 wlebSi. maSin Seqmnil situaciaSi Cvenma xalxma daicva Tavisi arsebobisa da Tavisuflebis ufleba da maSin moqmedi sakavSiro kanondeblobis safuZvelze mxari dauWira samxreT oseTis saxelmwifoebrivi damoukideblobis gamocxadebas.

1992 wels ruseTis federciam gadaWriT dagmo saqarTvelos mier ganxorcielebuli Cveni xalxis genocidi da SeaCera sisxlisRvra samxreT oseTis miwaze, Tumca movlenaTa Semdegma msvlelobam aCvena, rom saqarTvelos omis Sewyvetis Semdegac ar uTqvams uari Tavis politikaze samxreT oseTis mimarT. samxreT oseTis xalxis winaaRmdeg omis gaCaRebaSi Tavisi pasuxismgeblobis aRiarebis Semdegac ki saqarTvelom sinamdvileSi aranairi nabiji ar gadadga mis mier miyenebuli zaralis asanazRaureblad da araferi gaakeTa adamianebis mZime mdgomareobis Sesamsubuqeblad. 12 welze metia samxreT oseTi arsebobs saqarTvelosgan faqtiuri damoukideblobis pirobebSi, sakuTar Zalebsa da ruseTis daxmarebaze dayrdnobiT.

istoriulma gamocdilebam daadastura siswore oseTis xalxis arCevanisa, romelic 1774 wels nebayoflobiT Sevida ruseTis saxelmwifos SemadgenlobaSi. warmoadgens ra erTiani osi xalxis nawils, romelic ssrk daSlis Semdeg saxelmwifo sazRvriT gayofili aRmoCnda, samxreTeli osebi TavianT Tavs ruseTelebad miiCneven. samxreT oseTis mosaxleobis didi umravlesoba ruseTis moqalaqea. rusuli ena samxreT oseTSi osuri enis Tanabrad warmoadgens oficialur enas. samxreT oseTi Tavis Tavs rusuli kulturuli da erovnuli sivrcis nawilad aRiqvams. samxreT oseTis xalxi ruseTis federacias Tvlis Tavisi uSiSroebis erTaderT garantad. samxreT oseTis respublikis xelmZRvaneloba sargeblobs Tavisi xalxis sruli mxaradaWeriT ruseTis federaciasTan Zalian mWidro urTierTobebis damyarebis sakiTxSi.

amasTanave TbilisSi regularulad Riad ismis oficialur pirTa gamonaTqvamebi saqarTvelos iurisdiqciaSi samxreT oseTis Zalad dabrunebis gegmebis Sesaxeb, imis gauTvaliswineblad, rom qarTul-osuri urTierTobebis mowesrigeba mimdinareobs ruseTis fedraciisa da CrdiloeT oseTis respublika – alaniis SuamavlobiT da aranairad ar SeiZleba ganxilul iqnes, rogorc “SidaqarTuli saqme”.

saqarTvelos mxridan samxreT oseTis winaaRmdeg SeiaraRebuli agresiis realuri safrTxis gamo, ruseTTan istoriulad ganpirobebuli kavSiris safuZvelze da 1992 wlis 19 ianvris referendumze gamoxatuli xalxis nebidan gamomdinare, samxreT oseTis parlamenti kvlav mimarTavs ruseTis federaciis saxelmwifo saTaTbiros TxovniT, aRiaros samxreT oseTis respublikis damoukidebloba da miiRos zomebi samxreT oseTSi mcxovrebi ruseTis moqalaqeebis dasacavad.

q. cxinvali, 2004 wlis 5 ivnisi

(Конфликты в Абхазии и Южной Осетии. Документы 1989-2006 гг. (Приложение к "Кавказскому Сборнику." Выпуск № 1). Составление и комментарии М. А. Волхонский, В. А. Захаров, Н. Ю. Силаев. М., 2008, gv. 225-226/sakuTari Targmani)